-
یئتمیشدوققوزونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:22
فعل (8) تأثیرلى و تأثیرسیز فعللر "لازیم و متعددى": *تأثیرلى فعللرین نوعلارى: تأثیرلى فعللرى ایکى دستهیه بؤلمک اولار: الف) ساده و دۆزهلتمه فعللرین بیر قیسمى معلوم نوعدا، هئچ بیر خصوصى علامته مالیک اولمازدان تأثیرلى اولور: گؤر، بیل، آت، دیشله، تمیزله، ایزله، ... ب) ساده و دۆزهلتمه فعللرین بیر قیسمى...
-
یئتمیشسککیزینجی درس
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1395 10:03
فعل (7) تأثیرلى و تأثیرسیز فعللر "لازیم و متعددى": "سولماز مکتوبو یازدى" جۆملهسینده ایشى گؤرن، "سولماز" دیر، "یازدى" فعلدیر. بورادا "یازدى" ایشینین نتیجهسى واسیطهسیز "مکتوب" سؤزۆنۆن اۆستۆنه دۆشۆر. ایشین (فعلین) نتیجهسى واسیطهسیز اۆستۆنه دۆشن سؤزه...
-
یئتمیشیئتدینجی درس
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1395 10:02
فعل (6) فعلین اینکارلیغى فعللرین بیر خصوصیتى ده، اونلارین اینکارلیق آنلامینا مالیک اولمالاریدیر. ایش و حرکتین ایجرا ائدیلدیگینى گؤسترن فعللره تصدیق، ایجرا ائدیلمهمهسینى بیلدیرنلره ایسه اینکار فعلى دئییلیر. اینکار آنلامینین علامتى "ما-مه" دیر کى، بۆتۆن شکیلچیلردن اؤنجه، فعلین کؤکونه یاپیشار. اینکار...
-
یئتمیشآلتینجی درس
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1395 09:59
فعل (5) فعللرین قورولوشجا نوعلارى مصدر فعللرین بعضى خصوصیتلرى واردیر کى، آیرى نیطق حیصهلرینده یوخدور. بونا گؤره ده او بیرى نیطق حیصهلرینه گؤره فعل بؤلومو چوخدور. ایش، حرکت و حالین آدینا مصدر دئییلیر. مصدر زامان، شخص و کمیت بیلدیرمز. مصدرلرین علامتى قالین فعللرده " ماق " و اینجه سسلیلرده " مک...
-
یئتمیشبئشینجی درس
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1395 09:55
فعل (4) فعللرین قورولوشجا نوعلارى مۆرکب فعللر دیلیمیزده مۆرکب فعللرین چوخ اهمیتى واردیر. بو فعللر حیاتین ایستهیى و دیلین طبیعى اینکیشافى ایله باغلیدیر. دیلیمیزده بیر ایسیمله بیر فعلدن یارانان مۆرکب فعللر اولدوقجا چوخدور. بو جهتدن دیلیمیز دونیانین ان زنگین دیللریندن بیریدیر. میثال اۆچۆن توتماق فعلیندن: باش...
-
یئتمیشدؤردونجو درس
چهارشنبه 29 اردیبهشت 1395 09:54
فعل (3) فعللرین قورولوشجا نوعلارى دۆزهلتمه فعللر ب) لاش-لش: شکیلچیلرى ده ایسیم، صیفت و سایلاردان دۆزهلتمه فعللر یارادار: آیاقلاش، بیرلش، فیکیرلش، شیرینلش، اۆزلش، سؤزلش، جاوانلاش، ... ج) لان-لن: شکیلچیلرى ده ایسیم و صیفتلردن دۆزهلتمه فعللر یارادار: یوللان، گۆجلن، ائولن، خومارلان، تمیزلن، سۆسلن، یئللن، ... د)...
-
یئتمیشاوچونجو درس
شنبه 25 اردیبهشت 1395 07:43
فعل (2) موعاصیر آذربایجان تۆرکجهسینده فعللر قورولوشلارینا گؤره اوچ چئشیددیرلر: 1 . ساده فعللر 2. دۆزهلتمه فعللر 3. مۆرکب فعللر 1 . ساده فعللر: بیر کؤکدن عیبارت اولان و بیر حرفى دَییشدیکده معناسى ایتن و یا دَییشن فعللره ساده فعللر دئییلیر. ساده فعللر دیلیمیزین ان قدیم فعللرى حئساب اولور: آت، سات، اوخو، یاز،...
-
یئتمیش ایکینجی درس
شنبه 25 اردیبهشت 1395 07:42
فعل (1) ایش، حال و حرکت بیلدیرن سؤزلره فعل دئییلیر و دیلیمیزین اولان ان اؤنملى نیطق حیصهلریندندیر. آنا دیلیمیزین فعللرى قورولوش، نوع، زنگینلیک و قودرت باخیمیندان دونیا دیللرینین ان گؤرکملیلریندن بیریدیر. هر زامان آنا دیلیمیز، باشقا دیللرین فیشارینا معروض قالیب، فعل قورولوشونون گۆجۆ و قودرتیله اؤز میللى...
-
یئتمیشبیرینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:58
عوضلیکلر (13) 5. تعیین عوضلیکلرى بیرینجی، ایکینجی و اۆچۆنجۆ شخص تک، هابئله ایسیملردن سونرا "اؤز" عوضلیگینین ایشلهنمهسینده بو خصوصیت واردیرکى، بیرینجى شخص تکده، ایسیمین سونوندا شخص سونلوغو "یم" -نا گؤره "اؤز"ۆ ایشلتمهیه ائحتیاج اولمور. مثلا "من کیتابیمى اوخودوم" جۆملهسینى...
-
یئتمیشینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:57
عوضلیکلر (12) 5. تعیین عوضلیکلرى بو عوضلیکلر جۆملهده ایسیملردن اؤنجه گلر و اونلارى تعیین ائدر. بو عوضلیکلرین سایى چوخدور. اونلارین لاپ چوخ ایشلهننلرى بونلاردیر: اؤز، هر، بۆتۆن، عئینى، فیلان، ... اؤرنک: من اؤز دوستومو گؤردۆم. اونلار اؤز ایشلهرینى یئرینه یئتیردیلر. بو عئینى کیتابدیر. بو عوضلیکلرین هئچ بیریسى...
-
آلتمیشدوققوزونجو درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:55
عوضلیکلر (11) 4. غیر مۆعین عوضلیکلر "هره" عوضلیگیندن "هرهسى" غیر مۆعین عوضلیگى ده دۆزهلر، یعنى نیسبت شکیلچیسینى آرتیرماقلا یئنی عوضلیک یارانار. یئنی عوضلیگینین اؤزۆنه اؤزل خصوصیتلرى وار و شخصه عایید بیر میقدارین بیر نئچه عئینى حیصهیه بؤلۆندۆیۆنۆ بیلدیریر. چوخلوق مضمونو داشیدیغى اۆچۆن نیسبت...
-
آلتمیشسککیزینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:55
عوضلیکلر (10) 4. غیر مۆعین عوضلیکلر ج) "نه" سؤزۆنۆن اساسیندا دۆزهلنلر: نه ایسه، هئچ نه، هر نه، هابئله حالین شکیلچیلرینى قبول ائتمیش "نه" سؤزۆنه "سه" قوشماسى آرتیرماقلا دۆزهلنلر: نهیین سه، نهیه سه، نهیى سه، نه ده سه، ندنسه. بو سون عوضلیکلردن بیرینجیلری منسوبیت، حال علامتلرینى...
-
آلتمیشیئددینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:54
عوضلیکلر (9) 4. غیر مۆعین عوضلیکلر غیر مۆعین شخصلر و یا شئیلرى بیلدیرمک اۆچۆن غیر مۆعین عوضلیکلر ایشلهنر: الف) "کیم" عوضلیگینه "ى، یسى، سه، ایسه" شکیلچیلرینین بیرینى آرتیریب، یا دا اوندان اؤنجه "هر، هئچ" کلمهلرینین بیرینى آرتیرماقلا دۆزهلن، غیر مۆعین عوضلیکلر: کیمى، کیمیسى،...
-
آلتمیشآلتینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:54
عوضلیکلر (8) سوال عوضلیکلری بو عوضلیکلردن کیم؟ نه؟ هارا؟ هاچان؟ نه واخت ؟... منسوبیت شکیلچیلرى ده قبول ائدر: کیمیم وار کى؟ نهیین واردیر؟ هاراسى واردیر؟ هاچانیمیز یاخشى اولوبدور کى؟ نه واختیندیر کى؟ "نئچه؟" سؤزۆ جمع علامتى قبول ائتمز، حال و منسوبیت علامتلرى آلیب، خبر اولار: نئچهنین؟ نئچهیه؟ نئچهنى؟...
-
آلتمیشبئشینجى درس
پنجشنبه 1 بهمن 1394 10:53
عوضلیکلر (7) سوال عوضلیکلری "کیم؟" عوضلیگى نین اؤزللیکلرى: 4. "کیم" سؤزۆ "هر کس" سؤزۆنۆ دَییشنده، تصدیق فعللریله بیرلیکده تصدیق معناسى وئرر: کیم ایسلاما قارشى چیخارسا ازیلهجکدیر. 5. "کیم" و "نه" سؤزلرى، یؤنلۆک حالدا "هئچ کسه" و "هئچ نهیه"...
-
آلتمیش دؤردۆنجو درس
پنجشنبه 24 دی 1394 13:21
عوضلیکلر (6) 3. سوال عوضلیکلری دیلیمیزین اۆچۆنجۆ نوع عوضلیکلیرى، مۆعین بیر شخص و یا اشیانى سوال طرزیله و عمومى حالدا بیلدیرر. بو عوضلیکلر ده، شخص عوضلیکلرى کیمى، بیر جۆملهده هئچ بیر ایسمى دَییشه بیلمز، آنجاق ایشلهندیکلرى جۆملهدن سونراکى جۆملهده اونلارین یئرینى توتدوغو ایسیم گلر. بو عوضلیکلردن "کیم؟"...
-
آلتمیشاۆچونجو درس
پنجشنبه 24 دی 1394 13:20
عوضلیکلر (5) 2. ایشاره عوضلیکلری ایشاره عوضلیکلرى منشأ اعتیبارى ایله شخص عوضلیکلریندن ده قدیم دیر. بو عوضلیکلرین جۆمله ایچیندهکى وظیفهلرى شخص عوضلیکلرینین وظیفهلریندن اۆستۆندۆر. باشقا عوضلیکلر یالنیز مۆختلیف نیطق حیصهلرینى دَییشیر و اونلارین یئرینده مۆختلیف وظیفهلر داشیییر. آنجاق بو عوضلیکلر بۆتۆن بو...
-
آلتمیشایکینجی درس
پنجشنبه 24 دی 1394 13:19
عوضلیکلر (4) شخص عوضلیکلری قاییدیش شخص عوضلیکلری ب) "بیله" سؤزۆنه نیسبت شکیلچیلرى آرتیرماقلا دۆزهلنلر: بیلهم، بیلهن، بیلهسی، بیلهمیز، بیلهنیز، بیلهلری. بو عوضلیکلر هئچ واخت بو حالدا ایشلهنمز، بلکه ایسمین چوخ "یؤنلۆک"، "تأثیرلیک" و بعضا ده "یئرلیک" و...
-
آلتمیشبیرینجى درس
پنجشنبه 24 دی 1394 13:18
عوضلیکلر (3) 1. شخص عوضلیکلرى ب) قاییدیش شخص عوضلیکلرى: دیلیمیزده ائله عوضلیکلر ده واردیر کى، اونلارین مضمونو شخصین اؤزۆنه قاییدیر. بونلارا قاییدیش عوضلیکلرى دئییلیر. بو عوضلیکلر ایکى جۆردۆر: الف) "اؤز" سؤزۆ ایله نیسبت شکیلچیلرینده عمله گلنلر کى بونلاردیر: اؤزۆم، اؤزۆن اؤزۆ، اؤزۆمۆز، اؤزۆنۆز (اؤزۆز)،...
-
آلتمیشینجی درس
پنجشنبه 24 دی 1394 13:17
عوضلیکلر (2) 1. شخص عوضلیکلرى ب) یییهلیک شخص عوضلیکلرى: بو عوضلیکلر بیر شئیه مالیکلیک و یییهلیگی بیلدیریر. بو عوضلیکلر اساس شخص عوضلیکلریندن شخصه گؤره، یییهلیک حال شکیلچیلرى آرتیرماقلا دۆزهلر: منیم، سنین، اونون، بیزیم، سیزین، اونلارین. بو عوضلیکلر حاللانا بیلمز و اونلاردان سونرا حتما بیر ایسیم گلر: منیم...
-
اللیدوققوزونجو درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:41
عوضلیکلر (ضمیرلر) (1) بیر متنده ایشلهنن بیر ایسیم ایکینجی دفعه ایشلهننده، ایسیمین عوضینه "من، سن، او، بیز، سیز، اونلار" سؤزلریندن بیرینى ایشلهدَرلر. بئله سؤزلره عوضلیک و یا ضمیر دئیرلر. وظیفهلرینه گؤره عوضلیکلر نئچه یئره بؤلۆنۆر: 1. شخص عوضلیکلرى 2. ایشاره عوضلیکلرى 3. سوال عوضلیکلرى 4. غیرمۆعین...
-
اللیسککیزینجی درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:39
سای (8) غیرمۆعین سایلار: کئچن درسلرده دئییلنلردن باشقا "چوخ" سؤزۆنۆن اؤزۆنه اؤزل اؤزللیکلرى ده واردیر: 1. چوخ کلمهسى جمع و نیسبت شکیلچیلرى ایله، غیرمۆعین کمیت مضمونلو غیرمۆعین عوضلیک کیمى ایشلهنیر: چوخلارى اؤز ایشینى گؤرمۆر. 2. بو سؤز نیسبت شکیلچیسی ایله (و ( u ) ) غیرمۆعین عوضلیک کیمى ایشلهنیر: چوخو...
-
اللییئددینجی درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:38
سای (7) غیرمۆعین سایلار: کئچن درسده دئدیکلریمیزدن علاوه "چوخ" و "آز" سؤزلرینین اؤزلرینه اؤزل آشاغیداکى اؤزللیکلرى ده واردیر: 1. صیفتلرین اۆستۆنلۆک درجهسینى بیلدیرن "ان، لاپ، داها، اولدوقجا" سؤزلرى "چوخ" و "آز" سؤزلریله ایشلهنهرک، اونلارین غیرمۆعین لیک کمیتینى...
-
اللی آلتینجی درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:37
سای (6) غیرمۆعین سایلار: دیلیمیزده ائله سایلار دا واردیر کى، مۆعین و بللى بیر میقدارى بیلدیرمز، بلکه تام غیرمۆعین بیر میقدارى نظرده جانلاندیرار. بو سایلار "آز، چوخ، بیر قدر، بو قدر، او قدر، فیلان قدر، ... کیمى سؤزلردن عیبارتدیر. غیرمۆعین سایلار "نهقدر" سوالینا جاواب وئرر. غیرمۆعین سایلارین گؤرهولرى...
-
اللی بئشینجی درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:37
ساى (5) کسر سایلارى: بو سایلار میقدار سایلاریندان یارانیر. بو سایلار بۆتؤو بیر عددین مۆعین میقدارینى بیلدیریر و میقدار سایلارى سوالینا جاواب وئریر. بو سایلار ایستر کسر اعشار (7.3)، ایستر ایسه کسر متعارفى (3/5 4) ده آشاغیداکى شکیلده تلفۆظ اولونار: واحیدین بؤلۆندۆیۆ عدد اول دئییلیر و اوندان سونرا "دان-دن" و یا...
-
اللی دؤردونجو درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:36
ساى (4) سیرا سایلارى: سیرا سایلارى شئیلرین سیراسینى بیلدیریر. بو سایلار میقدار سایلارینا دؤرد چئشیدلى (ینجى ( inci )، ینجى ( ıncı )، ونجو ( uncu )، ۆنجۆ ( üncü )) شکیلچیلرینى آرتیرماقلا دۆزهلر. بو سایلار "نئچهنجى" سوالینا جاواب وئرر: اۆچ --> اۆچۆنجۆ، اون --> اونونجو، ... "ایکی، آلتى،...
-
اللیاۆچونجو درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:36
ساى (3) "بیر" سایى: 11. "جه" شکیلچیسی واسیطهسیله تام واحیدلیک ایفاده ائدیر: بیرجه ساعات، بیرجه آدام، بیرجه دقیقه، ... 12. "دن" شکیلچیسی قوشولدوقدا بو ساى حرکت طرزى ظرفى یارادیر: بیردن گلدى. 13. ایکى دفعه تکرار اولان بو سایین بیرینجیسینین سونوندا "دان" و ایکینجیسینین سونوندا...
-
اللی ایکینجی درس
چهارشنبه 16 دی 1394 19:34
ساى (2) "بیر" سایى: دیلیمیزده "بیر" ساییندان یئنی سؤزلر یاراتماقدا گئنیش ایستیفاده اولونور. بیر کلمهسى بیر نئچه مۆختلیف معناسى اولماقلا برابر، مۆختلیف شکیلچیلرله ده مۆختلیف معنالى سؤزلر یارادیر. بیر کلمهسینین ایشلندیگى یئرلر اولدوقجا چوخدور، اونلارین لاپ اؤنملیلرى بونلاردیر: 1. ایلک میقدار...
-
اللیبیرینجی درس
شنبه 5 دی 1394 11:36
سای /عدد/ (1) معاصیر دیلیمیزده، سای اساس نیطق حیصهلریندن بیری دیر. ساى او سؤزلره دئییلیر کى، اونلار اشیانین میقدارینى، سایینى بیلدیریر. دیلیمیزده دؤرد جۆر ساى واردیر: میقدار سایى، سیرا سایى، کسر سایى، غیرمۆعین سایى. بونلاردان کسر و سیرا سایلارى میقدار ساییندان، اونلارا مۆعین شکیلچیلرى آرتیرماقلا یارانیر. بو دؤرد جۆر...
-
اللینجى درس
شنبه 5 دی 1394 11:35
صیفتلرین درجهلرى صیفتلر جۆمله ایچینده اساسا ایسیملری تعیین ائدر، یعنى اونلارین مۆختلیف علامتلرینى بیلدیرر. معمولى صیفتلرده بو تعیین ائتمه عئینى درجه ده اولور. آنجاق بو تعیین ائتمهنین درجهسى بعضا آز و بعضا چوخ اولا بیلر. بعضا ایکى شئیین عئینى بیر اؤزللیگینی توتوشدورور. بورادان دا صیفتین تعیینلیک درجهسى...