-
یۆزدوققوزونجو درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:27
فعللر (38) فعلین واجیب شکلى (فورمو) ایشین ایجراسینین واجیبلیگینی بیلدیرن فعل چئشیدینه واجیب شکیل دئییلیر. بو فعلین زامان علامتى اولمور، آنجاق خصوصى اؤز علامتى اولور. واجیب شکیلى ده، ایکى جۆر اولار. 1. ساده واجیب شکیل: ساده واجیب شکیلین علامتى "مالى – مهلى" شکیلچیلرى دیر کى، واسیطهسیز فعلین کؤکونه...
-
یۆزسککیزینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:27
فعللر (37) فعلین التزام- آرزى شکلى (فورمو) فعلین بو شکلى هم ایشین ایجراسینین گرکلییین، هم ده آرزى اولونماسینى بیلدیرر و ایکى جۆر اولار. بو شکلین زامان علامتى اولماز، آنجاق گلهجهیى بیلدیرر: قاچ + ا + م / قاچام، گؤرَم، قورویاق،... بو شکلین اینکار علامتى "ما-مه" دیر کى، واسیطهسیز کؤکه قوشولار و ایکى سسلینى...
-
یۆزیئدینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:26
فعللر (36) فعلین لازیم شکلى (فورمو) "ایسه" ایله یارانان فعلین لازیم فورمو ایشین ایجراسینین لازیم اولدوغونو، مۆعین شرطله، یا گلهجک و یا دا کئچمیش زامانا باغلاییر. "ایسه / سه" کؤمکچى فعلى، "ایدى" و "ایمیش" کؤمکچى فعللرینین ایشتیراکى اولمادان ایشلهنه بیلر و اوندا "ساده...
-
یۆزآلتینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:26
فعللر (35) فعلین لازیم شکلى (فورمو) فعلین لازیم شکلى، ایشین ایجراسینین لازیم اولدوغونو بیلدیرر، اونون زامان شکیلچیسی اولماز، آنجاق خصوصى علامتى اولار. لازیم شکیل ایکى جۆر اولار: 1- ساده فورما: بو فورمانین علامتى "آسى-أسى" دیر کى، فعلین کؤکونه قوشولار. فعلین کؤکو سسلیله قورتارسا و بیتیشن شخص عوضلیگی سسلیله...
-
یۆزبئشینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:25
فعللر (34) غیر شهودى شکیل (فورم) ایندییه قدر اؤیرندیگیمیز فعل شکیللریندن مصدر ، امر و شهودى کئچمیش زامانین غیر شهودى شکلى اولماز، قالانلارینین ایسه اولار: 1. نقلى کئچمیش زاماندا: وورموشموشام/ووروب موشام/وورموش ایمیشم. 2. داواملى کئچمیش (بیرینجى نوع): گلیرمیشدیم، گلیرمیشدین، گلیرمیشدی، گلیرمیشدیک، گلیرمیش،...
-
یۆزدؤردونجو درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:25
فعللر (33) غیر شهودى شکیل (فورم) فعلین خبر شکیللریندن دانیشدیقدا گؤردویونوز کیمى اکثرینین هم شهودى، هم ده غیر شهودى شکیللرى واردیر. شهودى خبر شکیللرى اکثر دونیا دیللرینده واردیر، آنجاق فعلین غیر شهودى شکیلى تانیدیغیمیز دیللرده یوخدور، بیلدیگیمیزه اساسا یالنیز تورک سیستئملى دیللرده، او جۆملهدن آنا دیلیمیزده...
-
یۆزاۆچونجو درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:24
فعللر (32) "خبر فورماسینین ایکى نوعو" کئچن درسلرده گؤردویوموز کیمى "ایدى" و "ایمیش" کؤمکچى فعللرى دیلیمیزده هم تام، هم ده قیسا شکیلده ایشلهنر. تام شکیلده ایشلهندیکده اونلار، مۆستقیل کلمه کیمى، آهنگ قانونونا تابع اولماز، یعنى اصیل فعلله هماهنگ اولماز، آنجاق اونلار قیسا شکیلده...
-
یۆزایکینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:24
فعللر (31) "خبر فورماسینین ایکى نوعو" مۆرکب خبرلرین "ایدی" و "ایمیش" کؤمکچى فعللرى، باشقا زامانلارى کئچمیشه باغلادیغى اۆچۆن ، زامان شکیلچیلریندن سونرا گلیر. "ایدی" و "ایمیش" کؤمکچى فعللری اکثر فعل نوعلاریندان مۆرکب فعل یارادار، آنجاق بونلار یالنیز "شهودى"...
-
یۆزبیرینجی درس
سهشنبه 8 تیر 1395 09:23
فعللر (30) "خبر فورماسینین ایکى نوعو" خبر فورماسینین هم مضمون، هم ده شکلى ایکى جۆر اولور، یعنى خبر فورماسینین فعللرى یا کئچن درسلرده گؤردویوموز فورمالار کیمى ساده اولور و یا آشاغیدا گؤرهجهییمیز کیمى مۆرکب. خبرین ساده فورماسی: "کؤک + زامان شکیلچیسی + شخص سونلوقلارى" -ندان عیبارتدیر، اونون...
-
یۆزونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:34
فعللر (29) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسی) 3. خبر شکلی (فورمو) ه) قطعی گلهجک زامان: گلهجک زامانین شخص علامتلری "فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلری" بؤلومونده وئریلمیشدیر. زامان و شخص شکیلچیلریله بیرلیکده قطعى گلهجک زامانین صرفى: * قالین، دوداقلانان و...
-
دوخساندوققوزونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:34
فعللر (28) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسی) 3. خبر شکلی (فورمو) د) ایندیکی زامان: ایندیکی زامانین شخص شکیلچیلری نقلی کئچمیشده اولدوغو کیمیدیر. زامان و شخص شکیلچیلریله بیرلیکده ایندیکى زامانین صرفى بئله دیر: 1- دوداقلانمایان فعللرده * قالین، سسسیزله بیتن:...
-
دوخسانسککیزینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:33
فعللر (27) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسى) 3. خبر شکلی (فورمو) ج) داواملی کئچمیش: شخص علامتلرینى "فعللرده بیتیشن عوضلیکلرى" بؤلومونده وئرمیشیک. زامان و شخص شکیلچیلریله بیرلیکده داواملى کئچمیش زامانینین کامیل صرفى بئله دیر: 1- دوداقلانمایان فعللرده *...
-
دوخسانیئدینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:32
فعللر (26) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسی) 3. خبر شکلی (فورمو) ب) نقلی کئچمیش (فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى بؤلومونه باخین): زامان و شخص شکیلچیلریله بیرلیکده نقلى کئچمیش زامانین کامیل صرفى: 1- دوداقلانمایان قالین سسلى فعللرده * سسسیزله بیتن: آلمیشام، آلمیسان...
-
دوخسانآلتینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:31
فعللر (25) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسى) 3. خبر شکلی (فورمو) او فعللره کی، ایشین کئچمیشده باش وئرمهسى، ایندى جریاندا اولدوغونو و یا گلهجکده باش وئرهجهییندن خبر وئره، خبر شکیللرى دئییلیر. خبر شکیلینین اؤزل علامتى اولماز، آمما شخص و زامان شکیلچیلرى اولار....
-
دوخسانبئشینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:31
فعللر (24) فعللرین شکیللرى (فورملارى) (فعللرین زامان، شخص و فورما علامتلرینه گؤره دگیشمهسى) فعللرین صرفینده شخص و زامان شکیلچیلریندن باشقا بیر آیرى شکیلچیلر ده واردیر کى، ایشین نه جۆر و نه شکیلده ایجرا اولونماسینى بیلدیرر. مثلا امر شکلینده، شرط شکلینده، ... بو شکیلچیلر، هابئله شخص و زامان شکیلچیلرینین اولوب...
-
دوخساندؤردونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:30
فعللر (23) فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى (فعلده شخص آنلاییشى): 5. اۆچۆنجۆ شخص تک: 1. اۆچۆنجۆ شخص تکین ایندیکى زاماندا بیتیشن شخص عوضلیگى اولماز. آمما تبریز لهجهسینده دؤرد چئشیدلى "ى ( i )، ێ ( ı )، و ( u )، ۆ ( ü )" اولار: گلیرى، آلیرى، گؤرورو، وورورو. 2. شهودى کئچمیش (یازدى)، اوزاق کچئمیش (یازمیش ایدى)،...
-
دوخساناۆچونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:30
فعللر (22) فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى (فعلده شخص آنلاییشى): 3. ایکینجى شخص جمع: ایکینجى شخص جمعده بیتیشن شخص عوضلییینین اساس علامتى "ز" حرفیدیر کى، مۆختلیف یئرلرده جۆربهجۆر شکیلده ایشلهنر: یازدیز، یازساز ... یازى دیلیمیزده بو "ز" حرفیندن قاباق دؤرد چئشیدلى "نى ( ni )، نێ ( nı )، نو (...
-
دوخسانایکینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:29
فعللر (21) فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى (فعلده شخص آنلاییشى): 3. ایکینجى شخص تک: بیتیشن شخص عوضلیکلرینین ایکینجى شخص تکینین اساس علامتى "ن" دیر کى، آشاغیداکى شکیلده ایشلهنر: 1. شهودى کئچمیش و شرط (یازسا) فورماسیندا یالنیز "ن" ایشلهنر: قالدین، گلدین، گلسن، گؤرسن. 2. فعلین نقلى کئچمیش، ایندیکى...
-
دوخسانبیرینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:29
فعللر (20) فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى (فعلده شخص آنلاییشى): 2. بیرینجى شخص جمع: بیرینجى شخص جمع بیتیشن شخص عوضلیکلرینین اساس علامتى "ق-ک" دیر، کى فعللرین سس قورولوشو و سون حرفیله باغلى آشاغیداکى شکیللره دۆشر: الف) فعلین شهودى کئچمیش، التزام-آرزى (گرک یازا) و شرطینده یوخاریداکى شکیلچیلر همان شکیلده...
-
دوخسانینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:28
فعللر (19) فعللرده بیتیشن شخص عوضلیکلرى (فعلده شخص آنلاییشى): هر ایش و حرکت بللى بیر شخص و شئى طرفیندن ایجرا اولونمالیدیر. نئجه کى ایش زامانسیز اولماز، شخص سیز ده اولماز. هر فعل صرف اولاندا اونلارین سونوندا، شخصى بللندیرن، بللى شکیلچیلر واردیر. مثلا "یازدیم" فعلینده "یاز" فعلین کؤکو،...
-
سَکسَندوققوزونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:28
فعل (18) گلهجک زامان: بو فعل ایشین گلهجکده باش وئرهجهیینى بیلدیریر. گلهجک زامانین ایکى شکلى وار: الف) قطعى گلهجک زامان: بو شکیل ایشین حتما گلهجکده باش وئرهجهیینى بیلدیریر. اونون شکیلچیلرى "آجاق - أجک"دن عیبارت دیر: آلاجاقسان، آلاجاقدیر، ... اۆچۆنجۆ شخصلرده ایکى چئشیدلى "دیر" شکیلچیسی ده...
-
سَکسَنسککیزینجی درس
شنبه 5 تیر 1395 15:27
فعل (17) فعللرده زامان: *ایندیکی زامان ایندیکی زامان ایشین دانیشیلان واخت باش وئردیگینى بیلدیریر. ایندیکى زامانین علامتلرى دؤرد چئشیدلى "یر ( ir )، ێر ( ır )، ور ( ur )، ۆر ( ür )"دن عیبارتدیر: آلیر، گلیر، وورور، گؤرور، ... اگر فعلین کؤکو سسلى ایله قورتارسا، ایکى سسلینى بیرى-بیریندن آییرماق اۆچۆن سسسیز...
-
سَکسَنیئدینجی درس
شنبه 5 تیر 1395 15:27
فعل (16) فعللرده زامان: *کئچمیش زامان * اوزاق کئچمیش (ماضى بعید): بو فعل ایشین اوزاق کئچمیشده باش وئردیگینى بیلدیریر. اونون علامتى دؤرد چئشیدلى "میشدى ( mişdi )، مێشدێ ( mışdı )، موشدو ( muşdu )، مۆشدۆ ( müşdü )"دن عیبارتدیر، بو شکیلچیلر "میش ایدى" شکلینده ده ایشلهنه بیلر. بو فعلین اینکار علامتى...
-
سَکسَنآلتینجی درس
شنبه 5 تیر 1395 15:26
فعل (15) فعللرده زامان: *کئچمیش زامان * داواملى کئچمیش (ماضى استمرارى): بو نوع فعل ایشین کئچمیشده اوزون بیر مۆدتده باش وئرمهسینى بیلدیریر. بو فعلین دؤرد چئشیدلى "یردى ( irdi )، ێردێ ( ırdı )، وردو ( urdu )، ۆردۆ ( ürdü )" و یا ایکى چئشیدلى "آردێ ( ardı )- اردى ( ərdi )" دن عیبارتدیر کى، فعلین...
-
سَکسَنبئشینجی درس
شنبه 5 تیر 1395 15:26
فعل (14) فعللرده زامان: *کئچمیش زامان * نقلى کئچمیش: شهودى کئچمیشده خبر وئرن اؤزۆ ایشین ایجراسینین شاهیدى اولموشدور، آنجاق نقلى کئچمیشده بئله دئییل، خبر وئرن اؤزۆ اونون شاهیدى اولمامیش، یالنیز ایشین نتیجهسینى بیلدیریر. مسئلهنین تام آیدین اولماسى اۆچۆن آشاغیداکى ایضاحلارا فیکیر وئرمهلیییک: "من یازمیشام"،...
-
سَکسندؤردونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:25
فعل (13) فعللرده زامان: ایش و یا حرکت زامان خاریجینده اولا بیلمز. فعل زامانسیز اولماز. زامان، فعله مخصوصدور. زامان یا کئچمیش، یا ایندى و یا گلهجک اولا بیلر. زامان ایکى ایش آراسینداکى (ایندی و ایشین ایجرا واختی) زامانى مۆعینلشدیریر. بو او دئمکدیر کى، مۆختلیف زامانلار یالنیز ایندیکى زامانلا بیلینر، بونسوز کئچمیش و...
-
سَکسناۆچونجو درس
شنبه 5 تیر 1395 15:25
فعل (12) ایجبار نوعو: دیلیمیزده ائله فعل نوعو واردیر کى، اوندا ایش بیر نفرین امرى، خواهیشى، مصلحتى و یا تدبیرى ایله ایکینجى و یا ایکینجى شخصین یولو ایله اۆچۆنجۆ شخص طرفیندن ایجرا اولور. بئله فعللره ایجبار نوعو دئییلیر. بو فعللر یالنیز تأثیرلى فعللردن دۆزهلر و تأثیرلى ده قالار. ایجبار نوع فعللرینى دۆزهلتمک اۆچۆن...
-
سَکسنایکینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:24
فعل (11) قارشیلیق (متقابل) نوعو: فعلین معناسى ائله اولسا کى، ایشى ایکى شخص قارشیلیقلی شکیلده گؤرهلر، بئله فعللره قارشیلیق نوعو دئییلیر. مثلا "یازیشماق" فعلینده ایکى نفر قارشیلیقلى شکیلده بیرى- بیرینه مکتوب یازار. بورادا هر ایکى نفر هم ایشى گؤرن، هم ده ایشین نتیجهسینه معروض قالاندیرلار. قارشیلیق نوعو...
-
سَکسنبیرینجی درس
شنبه 5 تیر 1395 15:24
فعل (10) قاییدیش نوع اگر فعلین مضمونو ائله اولا کى، ایشین نتیجهسى ده ایش گؤرهنین اؤزۆنون اۆستۆنه قاییدا، بئله فعللره قاییدیش فعللرى دئییلیر. دئمه لى بو فعللر مجهول فعللرین عکسینه دیر و بو فعللرده تاماملیق اولماز: یویوندو، سئویندى، دئیندى، ... قاییدیش نوع فعللرى تأثیرلى فعللردن مۆعین شکیلچیلرین واسیطهسیله د...
-
سَکسَنینجى درس
شنبه 5 تیر 1395 15:23
فعللر (9) فعللرین نوعلارى: هر ایشین بیر ایش گؤرهنى (فاعیل)، بیر ده واسیطهسیز تاماملیغى (تأثیرلى فعللرده مفعولو) اولار. بو ایکى عامیلین بیرینین اولوب اولماماسى، اونلارین نئجه اولماسى، هابئله، بیرى- بیرینه موناسیبتى فعللرین نوعلارینى یارادار. فعللرین نوعلارى: 1. معلوم نوع؛ اگر فعلین ایش گؤرهنى معلوم اولسا، اونا...