یۆزاون‌دوققوزونجو درس

فعل‌لر (48)

فعلی باغلاما

1-    آندا، ه‌نده (یاندا- ینده):

  هم تصدیق، هم ده اینکار فعل‌لردن فعلى باغلاما دۆزه‌لدن بو شکیلچی‌لرله یارانان فعلى باغلامالار، جۆمله‌نین اساس فعلى باش وئرن زامان، آیرى بیر ایشین باش وئرمه‌سینى بیلدیریر.

   بو فعلى باغلامالار زامان، حال-وضعیت، بعضا ده عئینى جۆمله‌ده هم زامان، هم ده حال-وضعیت مضمونو ایفاده ائدیر.

   بو فعلى باغلامالار ساده جۆمله‌ده یا زامان ظرفى، یا دا حرکت طرزى ظرفلیگى اولور:

   او بو سؤزۆ ائشیدنده دیک آیاغا قالخدى. او هوشا گلنده تیتره‌دى.

   بونلار ساده جۆمله‌لرین هم جینس عضولرى اولا بیلرلر:

آنا بالاسینى گؤرنده، اوندان آیریلاندا آغلاییردى.

من هر گۆن تبریزه گئدنده، اورادان قاییداندا آذربایجانین گؤزلیگینى گؤرورم.

   بو فعلى باغلامالار ساده گئنیش جۆمله‌لرده فعلى باغلاما ترکیبى یارادیر و جۆمله‌نین مۆرکب زامان ظرفلیک‌لرى اولور:

یازدا ایلدیریم شاخاندا، یاغیش یاغاندا، یئر- گؤى سسله‌ننده قاچیب گیزله‌نردیم.

قیشدا سس‌سیز قار یاغاندا، هر یئر بوز باغلایاندا قوشلار یووالاریندان چیخمازلار.

بو فعلى باغلامالارین دا شخصى و زامانى اولمور و اونلار جۆمله‌نین اساس فعلیندن بَلله‌نیر:

من گئدنده کیتابى آپارارام.

سن گئدنده کیتابى آپارارسان.

او گئدنده کیتابى آپارار.

بیز گئدنده کیتابى آپاراریق.

سیز گئدنده کیتابى آپارارسیز.

اونلار گئدنده کیتابى آپارارلار.