اوتوزدوققوزونجو درس

"صیفت (1)"

   اشیانین نئجه‌لییینى (بیچیمى، علامتى، رنگى، کیفیتى، ...) بیلدیرن سؤزلره صیفت دئییلیر. صیفت عایید اولدوغو ایسیمدن اول گلر و نئجه، نه جۆر، و هانسى سواللاریندان بیرینه جاواب وئرر: قیرمیزى گۆل. - نئجه گۆل؟ -قیرمیزى.

   بیر جۆمله‌ده اگر صیفت خبر اولسا، ایسیمدن سونرا گلر: "وطن عزیزدیر."

   صیفت ایله اونون عایید اولدوغو ایسیمه "صیفت بیرلشمه‌سى" دئییلیر.  صیفت بیرلشمه‌سینده ایسیم دَییشیلر، آنجاق صیفت دَییشیلمز. آمما اگر صیفت ایسیم یئرینده ایشله‌نه،  ایسیم کیمى دَییشیلر: "قهرمانلار گلدیلر". بورادا "قهرمان" سؤزۆ ایسیم کیمى ایشله‌نیب، اونا گؤره ده، جمع علامتى آلیب‌دیر. آمما "قهرمان جاوانلار" ترکیبینده "قهرمان" سؤزۆ صیفت‌دیر، اونا گؤره ده، دَییشیلمه‌ییب‌دیر.

صیفت‌لرین قورولوشجا نوعلارى:

1. ساده صیفت‌لر

2. دۆزه‌لتمه  صیفت‌لر

3. مۆرکب صیفت‌لر

1. ساده صیفت‌لر: ساده صیفت‌لر بیر کؤکدن عیبارت اولار و شئی‌لرین نئجه‌لی‌یینى بیلدیریر. بو صیفت مضمونا گؤره آشاغیداکى دسته لره بؤلۆنۆر:

الف. رنگ بیلدیرنلر: آغ، قارا، یاشیل، ...

ب. نئجه لییى بیلدیرنلر: یاخشى، پیس، گؤزل، ...

ج. اؤلچو و حجم بیلدیرنلر: اوجا، قیسا، هۆندۆر، ...

د. داد بیلدیرنلر: شیرین، آجى، شور، بئر، ...

ه. ظاهیرى علامت بیلدیرنلر: شیل، کور، قوجا، جاوان، ...

و. ایستی‌لیک و آغیرلیق بیلدیرنلر: آغیر، یۆنگۆل، ایستى، ...