-
یۆز‌اوتوزدوققوزونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:39
جۆمله‌نین اولینده گلن "بلى، یوخ، خئییر، یاخشى" سؤزلرى دیلیمیزده "بلى، یوخ، خئییر، یاخشى" سؤزلرى جۆمله‌نین اولینده گلر و جۆمله‌نین اوبیرى عضولریله باغلى اولماز، بونا گؤره ده، آرا سؤز حئساب اولار. بو سؤزلردن "بلى" تصدیق، کنایه و یا تصدیق-آرزى مقامیندا ایشله‌نر. میثاللار: بلى، بلى! دئیه...
-
یۆز‌اوتوزسککیزینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:38
خیطاب کیمه ایسه چاغیریش، موراجیعت و خیطاب عنوانیله دئییلن سؤزلره "خیطاب" دئییلیر کى، جۆمله‌نین او بیرى عضولریله باغلى اولمور و "آرا سؤز" ساییلیر. خیطابلار ترکیب اعتیباریله یا ساده (بیر سؤزدن عیبارت) و یا مۆرکب (ایکى و یا نئجه سؤزدن عیبارت) اولور. خیطابلار آشاغیداکى زامانلاردا ایشله‌نر: 1. چاغیریش...
-
یۆز‌اوتوزیئدینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:38
آرا سؤزلر عادى جۆمله‌لرین بۆتۆن عضولرى مۆختلیف علاقه‌لرله بیرى-بیرینه باغلى اولور، آنجاق جۆمله‌ده ائله سؤزلر ده، اولور کى، جۆمله‌نین اوبیرى عضولرینه باغلى اولمور. اوبیرى عضولرین عکسینه هئچ بیر سوالا جاواب وئرمیر. بئله سؤزلره "آرا سؤزلر" و یا "مودال سؤزلر" دئییلیر. آرا سؤزلر اۆچ دسته دیر: 1. آرا...
-
یۆز‌اوتوزآلتینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:37
ادات‌لارین معناجا نوعلارى ادات‌لارین معنا باخیمیندان آشاغیداکى نوعلارى واردیر: الف. شیددتلندیرن ادات‌لار: بو ادات‌لار سؤزۆن معناسى و یا جۆمله‌نین فیکرینى شیددتلندیرر. بونلارین چوخ ایشله‌ننلرى بونلاردیر: آخى، آخیر، حتى، ها، لاپ، کى، آرتیق، داها، بئله، ائله، دا، ده، دى، جا، جه، گیلن، نه... اؤرنک‌لر: دى گل آخى، آخیر منى...
-
یۆز‌اوتوزبئشینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:35
3. ادات ادات‌لار سؤزلرین و یا جۆمله‌لرین معناسینى قۆوَتلندیرن کؤمکچى نیطق حیصه‌لری‌دیر. ادات‌لارى جۆمله‌دن آتساق، جۆمله‌نین معناسین آخساماز و فقط اونلارین شیدتى، سرعتى... یا آزالار، یا دا چوخالار. ادات‌لار جۆمله‌لره خصوصى بیر اؤزه‌للیک وئرر و خالق دیلینده چوخ ایشله‌نر. "دى گل آخى نه" جۆمله‌سینده اساس فیکیر...
-
یۆز‌اوتوزدؤردونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:35
2. باغلاییجی‌لار باغلاییجی‌لار اؤنملى نیطق حیصه‌لریندن بیریدیر. اونلارین مۆستقیل معناسى اولماز. باغلاییجی‌لارین ایکى اساسى وظیفه سى وار: 1- جۆمله‌نین ایکى همجینس عوضوونو بیرى-بیرینه باغلار: "ائلناز و آیلار مکتبه گئتدى" جۆمله‌سینده "ائلناز و آیلار" هر ایکیسى جۆمله‌نین مۆبتداسی‌دیر، همجینس عوضوودور و...
-
یۆز‌اوتوزاۆچونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:34
کؤمکچى نیطق حیصه‌لرى (1) ایندییه کیمى اؤیرندیگیمیز نیطق حیصه‌لرینین، هر بیریسینین آیریلیقدا مۆستقیل معناسى واریدى و اونلارى ائشیدنده اینساندا مۆعین تصور یارانیردى. بونلاردان باشقا دیلیمیزده ائله سؤزلر ده واردیر کى، اونلارین مۆستقیل معناسى اولماز. مثلا: هم، اؤترۆ، یا، اونا، گؤره... بو کلمه‌لر جۆمله‌لرده اساس نیطق...
-
یۆز‌اوتوزایکینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:34
"یامسیمالار" (تقلیدى سس‌لر 2) یامسیلامالارین قورولوشجا نوعلاری: 1- ساده یامسیلامالار: ساده یامسیلامالار تکجه بیر سؤزدن عیبارت اولور: کوف، هام، شاپ، قور، گور، پیچ، پوف، خیش، فیس، نیق، زیق، خور، شیر... 2- دۆزه‌لتمه یامسیلامالار: دۆزه‌لتمه یامسیلامالار بیر سؤز، ساده یامسیلاما و بیر سؤزدۆزه‌لدیجى شکیلچیدن...
-
یۆز‌اوتوزبیرینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:33
"یامسیمالار" (تقلیدى سس‌لر 1) بۆتۆن دیل‌لرده اولدوغو کیمى، آنا دیلیمیزده ده ائله سؤزلر واردیر کى، اونلار اینسانلارین، حئیوانلارین سس‌لرین و یا طبیعتدن ائشیدیلن سس‌لرین تقلیدى-یامسیلاماسى یولو ایله یارانیر. بو یول ایله یارانان سؤزلرین بعضیسى آرتیق مۆعین وارلیق بیلدیرن ایسیم‌لر کیمى ایشله‌نیر. مثلا:...
-
یۆز‌اوتوزونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:32
"نیدا" مۆستقیل نیطق حیصه‌لریندن بیرى ده، نیدادیر. نیدالار اینسانین حیس‌لرى، شادلیغى، تعجبو، قورخوسو، واله‌لیگى، نیفرتى، کدرى، ...نى گؤرسه‌دن کلمه‌لر دیر، او بیرى مۆستقیل نیطق حیصه‌لرینین عکسینه، نیدالار تکلیکده بیتمیش فیکر ایفاده ائدر و آیرى نیطق حیصه‌لریله هئچ بیر باغلی‌لیق‌لارى اولماز. نیدالاردان سونرا...
-
یۆز‌ییرمی‌دوققوزونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:32
ظرف (4) 1- میقدار ظرف‌لرى ایش، حال و حرکتین میقدارینى، کمیتینى بیلدیرن ظرف‌لره میقدار و یا کمیت ظرف‌لرى دئییلیر. بو ظرف‌لر نئچه؟ نه قدر؟ سواللاریندان بیرینه جاواب وئرر. قورولوشلارینا گؤره بو ظرف‌لر اۆچ جۆر اولار. الف. ساده میقدار ظرف‌لرى: بیر سؤزدن عیبارت اولان و میقدار مفهومو داشییان ظرف‌لره ساده میقدار ظرفى دئییلیر...
-
یۆز‌ییرمی‌سککیزینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:31
ظرف (3) 1- یئر ظرف‌لرى ایش و حرکتین باش وئردیگى یئرى بیلدیرن ظرف‌لره یئر ظرف‌لرى دئییلیر. بو ظرف‌لر هارا؟ هارایا؟ هاردا؟ هارادان؟ ... سواللاریندان بیرینه جاواب وئریر. یئر ظرف‌لرى ده قورولوشلارینا گؤره اۆچ جۆر اولور: الف. ساده یئر ظرف‌لرى: بیر سؤزدن عیبارت اولان و یئر مفهومو داشییان ظرف‌لره ساده یئر ظرف‌لرى دئییلیر....
-
یۆز‌ییرمی‌یئدینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:31
ظرف (2) 1- زامان ظرف‌لری زامان ظرف‌لرى ایش و حرکتین ایجرا اولدوغو زامانی بیلدیرر. بو ظرف‌لر "هاچان؟-نه واخت؟ نه زامان؟" سواللاریندان بیرینه جاواب وئرر. بو ظرف‌لر ده قورولوشلارینا گؤره اۆچ جۆر اولار. الف.ساده زامان ظرف‌لرى: بیر سؤزدن عیبارت اولان و زامان آنلاییشینا مالیک اولان ظرف‌لره ساده زامان ظرفى دئیرلر:...
-
یۆز‌ییرمی‌آلتینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:30
ظرف (1) جۆمله‌لر ایچینده ائله کلمه‌لر اولار کى، ایش و حرکتین نئجه ایجرا اولونماسینى، ایجرا اولدوغو زامانى، یئرى، سببى، مقصدى، میقدارى و ... بیلدیرر. بئله سؤزلره ظرف دئییلر کى، خصوصى نیطق حیصه‌سی‌دیر. ظرف‌لر نئجه؟ نه جۆر؟ هاچان؟ نه واخت؟ نه زامان؟ نه قدر؟ هارا؟ نییه؟ نه اۆچۆن ؟ نه سببه گؤره؟ و ... بو کیمى سواللارا...
-
یۆز‌ییرمی‌بئشینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:30
فعل‌لر (54) فعلی باغلاما 1- آنا-ه‌نه: بو شکیلچی‌لرله دۆزه‌لن فعلى باغلامالاردان سونرا "دک" ، "قدر" یا دا "کیمى" قوشمالاریندان بیرى گلمه‌لی‌دیر. بو فعلی باغلامالار "آن-ه‌ن" شکیلچیلى فعلى باغلامالارین معناسینى وئرر. بو فعلى باغلامالار جۆمله‌نین فرعى ایشینین باشلاندیغى آنا تک اساس...
-
یۆز‌ییرمی‌دؤدونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:29
فعل‌لر (53) فعلی باغلاما 1- آندان-ه ندن/ یاندان-یندن: بو شکیلچی‌لرله دۆزه‌لن فعلى باغلامالار جۆمله‌نین اساس فعلینین کئچمیشده باشلاندیغى زامانى بیلدیریر. مثلا: قارداشیم دارالفنونو قورتاراندان مۆعلیم اولاراق ایشله‌ییر. ائلدار مکتبه گلندن من اونونلا تانیشام. سو باشدان آشاندان سونرا یا بیر قاریش، یا دا بیر آرشین. بونلاردا...
-
یۆز‌ییرمی‌اۆچونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:29
فعل‌لر (52) فعلی باغلاما 1- بیرینجی فعل "آر2" و ایکینجى فعل "ماز2": ایکى شکیلچی‌نین بیرلیکده ایشله‌نمه‌سیله دۆزه‌لن بو فعلى باغلامالار، بیر ایشین ایجرا اولوب قورتاردیغى آن ایکینجى بیر ایشین باشلانماسینى بیلدیرر. هر ایکى شکیلى عئینى بیر فعله آرتیریلار کى، بیرى تصدیق ایکینجیسى اینکار بیلدیرر....
-
یۆز‌ییرمی‌ایکینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:28
فعل‌لر (51) فعلی باغلاما 1- مادان 2: بو شکیلچی‌لر فعلین اینکار علامتى "ما-مه" ایله زامان بیلدیرن "دان-دن" شکیلچی‌لریندن دۆزه‌لمیش و اساسا زامان و قسما حال-وضعیت بیلدیریر. بو فعلى باغلامالار جۆمله‌نین اساس فعلیندن قاباق بیر ایشین حتما باش وئرمه‌لى اولدوغونو بیلدیریر: گلمه‌دن اؤنجه تئلفون ائله....
-
یۆز‌ییرمی‌بیرینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:28
فعل‌لر (50) فعلی باغلاما 1- دیقدا 4: بو شکیلچی‌لرله دۆزه‌لن فعلی باغلامالاردا، اساس فعل ایله بیر زاماندا باش وئرن مضمونلو فعلى باغلاما اولور. بو فعلى باغلامالار ساده جۆمله‌لرده زامان ظرفى اولور: مۆعلیمى دینله‌دیکده ساکیت اوتور. رییس ایچه‌رى گیردیکده هامى آیاغا قالخدى. بونلاردا فعلى باغلاما ترکیبى و مۆرکب زامان ظرفى...
-
یۆز‌ییرمینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 11:27
فعل‌لر (49) فعلی باغلاما 1- آرکن 2/ یارکن 2/، یرکن 4/ ییرکن 4/، میشکن 4: بو اۆچ گروه شکیلچى ایله عئینى بیر نوع فعلى باغلاما دۆزه‌لیر. بونلارین هر اۆچۆنون اساس عونصورو "ایکن" کؤمکچى فعلینین "کن" عونصورودور. بو عونصور: 1. غیر قطعى گله‌جک زامان شکیلچی‌لریله بیرله‌شیب بیرینجى دسته شکیلچی‌لرى...
-
یۆزاون‌دوققوزونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:37
فعل‌لر (48) فعلی باغلاما 1- آندا، ه‌نده (یاندا- ینده): هم تصدیق، هم ده اینکار فعل‌لردن فعلى باغلاما دۆزه‌لدن بو شکیلچی‌لرله یارانان فعلى باغلامالار، جۆمله‌نین اساس فعلى باش وئرن زامان، آیرى بیر ایشین باش وئرمه‌سینى بیلدیریر. بو فعلى باغلامالار زامان، حال-وضعیت، بعضا ده عئینى جۆمله‌ده هم زامان، هم ده حال-وضعیت مضمونو...
-
یۆزاون‌سککیزینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:36
فعل‌لر (47) فعلی باغلاما نئجه یارانیب و نه اۆچۆن "فعلى باغلاما" آدلانیر؟ آنا دیلیمیزده فعلى باغلامانین شکیلچی‌لرى اولدوقجا زنگیندیر. فعلى باغلامالار حال-وضعیت، عمومى زامان، حرکت طرزى، سبب ... مضمونلارى بیلدیریر. موعاصیر دیلیمیزده ایشله‌نن فعلى باغلاما شکیلچی‌لرى: 1- یب 4 (ییب 4): بو شکیلچی‌لرله فعل‌لرین هم...
-
یۆزاون‌یئدینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:34
فعل‌لر (46) فعلی باغلاما نئجه یارانیب و نه اۆچون "فعلى باغلاما" آدلانیر؟ "اوشاق مکتبدن گلیب، چانتاسینى یئره قویجاق آناسیندان سو ایسته‌دى" جۆمله‌سینین اصلى بئله اولموشدور: اوشاق مکتبدن گلدى، چانتاسینى یئره قویدو، آناسیندان سو ایسته دى. بو مۆرکب بیر جۆمله دیر. دیلیمیزده اوسلوب جهتدن، بیر جۆمله‌ده اۆچ...
-
یۆزاون‌آلتینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:33
فعل‌لر (45) دیلیمیزده فعلین ایندیکى، کئچمیش و گله‌جک زامانلاریندان مۆختلیف شکیلچی‌لر واسیطه‌سیله صیفت‌لر دۆزه‌لر. بو شکیلچی‌لرى و اونلارین دۆزه‌لتدیکلرى صیفت‌لرى کئچمیشده صیفت بؤلومونده گتیرمیشیک، اورایا باخا بیلرسیز. "فعلى باغلامالار" "سولماز ایچرى گیریب سلام وئردى" جۆمله‌سینده، "سلام...
-
یۆزاون‌بئشینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:33
فعل‌لر (44) فعلین عمومى شکیل‌لرى کئچن درسلرده اؤیرندییگمیز شکیل‌لرین هر بیرینین اؤزۆنه اؤزل شکیلچى وارایدى. بونا گؤره ده، او شکیل‌لرین هامیسینا خصوصى شکیل‌لر دئییلر. دیلیمیزده بو خصوصى شکیل‌لردن باشقا فعلین ائله شکیل‌لرى ده واردیر کى، فعلین گؤردویوموز بۆتۆن شکیل‌لرى، زامانلارى، شخصلرى و نوعلاریندا ایشله‌نه بیلر. فعلین...
-
یۆزاون‌اۆچونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:32
فعل‌لر (43) فعلین شرط شکلى شرط شکلینین کامیل صرفى: * ساده فورمو: اوخوسام، اوخوسان، اوخوسا، اوخوساق، اوخوساز، اوخوسالار * مۆرکب (بیرینجى نوع): گؤرسه ایدیم، گؤرسه ایدین، گؤرسه ایدى، گؤرسه ایدیک، گؤرسه ایدیز، گؤرسه ایدیلر * مۆرکب (ایکینجى نوع): اوخوسایمیشام، اوخوسایمیشسان، اوخوسایمیش، اوخوسایمیشیق، اوخوسایمیش سیز،...
-
یۆزاون‌اۆچونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:31
فعل‌لر (42) فعلین شرط شکلى فعلین بو شکلینده بیر ایشین ایجرا اولونماسی آیرى بیر ایشین ایجراسینا باغلى اولور. باشقا سؤزله دئسک، بیر ایشین ایجراسى آیرى بیر ایشین ایجراسینا شرط اولور. شرط شکلینده زامان علامتى اولمور، آنجاق اونلار معمولا گله‌جک زامانى بیلدیرن بیر فعل ایله ایشله‌نر و اونا گؤره ده ساده شکلى گله‌جک مفهومونو...
-
یۆزاون‌ایکینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:31
فعل‌لر (41) فعلین داوام شکلى (فورمو) کئچن درسده دئدیکلریمیز و گتیردیگیمیز میثاللاردان گؤردونوز کى، داوام شکلینده ده زامان شکیلچی‌سی یوخدور و یالنیز شخص سونلوقلارى واردیر. داوام شکلینین ساده سینین عمومى فورمولو بئله اولار: فعلین کؤکو + فورم شکیلچی‌سی + شخص سونلوقلارى. یازماقدایام، یازماقداسینیز، اللشمکده ییک. .. بۆتۆن...
-
یۆزاون‌بیرینجی درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:29
فعل‌لر (40) فعلین داوام شکلى (فورمو) دیلیمیزده داواملى کئچمیشدن باشقا، بیر ده فعلین ائله بیر شکلى واردیر کى، ایشین کئچمیشده باشلانیب، ایندى داوام ائتمه‌سینى بیلدیریر. بو شکلین خصوصى علامتى "ماقدا- مکده" دیر کى، واسیطه‌سیز فعلین کؤکونه قوشولار. بو شکلین ده ایکى فورماسى واردیر، اوندا دا زامان شکیلچی‌سی اولماز....
-
یۆزاونونجو درس
سه‌شنبه 8 تیر 1395 09:28
فعل‌لر (39) فعلین واجیب شکلى (فورمو) 2. مۆرکب واجیب شکیل: بو شکیلین علامتى "ایدى" دیر کى "مالى- مه‌لى" شکیلچی‌سیندن سونرا گلر، اؤزۆ ده هم کامیل، هم ده ایختیصارلا یازیلا بیلر و کئچمیش زامانى بیلدیرر: یاز + مالى + ایدى + م / یازمالى ایدیم، گئتمه‌لى ایدیک ... اینکارى، کؤکه قوشولان "ما-مه"...
