یۆز‌اوتوزسککیزینجی درس

خیطاب

کیمه ایسه چاغیریش، موراجیعت و خیطاب عنوانیله دئییلن سؤزلره "خیطاب" دئییلیر کى، جۆمله‌نین او بیرى عضولریله باغلى اولمور و "آرا سؤز" ساییلیر. خیطابلار ترکیب اعتیباریله یا ساده (بیر سؤزدن عیبارت) و یا مۆرکب (ایکى و یا نئجه سؤزدن عیبارت) اولور.

خیطابلار آشاغیداکى زامانلاردا ایشله‌نر:

1. چاغیریش بیلدیرنلر. بونلار مۆختلیف نیطق حیصه‌لریندن عیبارت اولور. بیر میثال:

آى قیز! عؤمرونو ایکى قودوقدان اؤترۆ چۆروده‌جکسن؟ (گنجعلى صباحى)

2. موراجیعت بیلدیرنلر. بیر میثال:

قومرو، باجیم، چمدانلارى آپار. (ع.ولییف)

3. خیطاب شخصین اؤز-اؤزۆنه موراجیعتى مقامیندا اولور. میثال:

... لاپ آییلمیشدى. اؤزۆ-اؤز ساققالینا گۆلرک:

- باخ! کئف بونا دئیرلر- دئدى. (گنجعلی صباحی)

4. احساسات مقامیندا ایشله‌ننلر. میثال:

- آى قیز! آغلینى باشینا ییغ. (گنجعلی صباحی)

5. احساساتى آرتیرماق اۆچۆن  عئینى بیر خیطاب نئچه دفعه تکرار اولور. میثال:

آیریلارمى کؤنول جاندان/ آذربایجان، آذربایجان! (ص.وورغون)

6. بعضا بیر نئچه سؤز، حتى بیر مصراع باشا-باش خیطاب اولور. میثال:

هانى بس صاحابین، هانى بس یییَن؟ / بیر باغلى قاپیدان سوردوم دئیین