دوخسان‌اۆچونجو درس

فعل‌لر (22)

فعل‌لرده بیتیشن شخص عوضلیک‌لرى (فعلده شخص آنلاییشى):

3. ایکینجى شخص جمع:

   ایکینجى شخص جمعده بیتیشن شخص عوضلی‌یینین اساس علامتى "ز" حرفی‌دیر کى، مۆختلیف یئرلرده جۆربه‌جۆر شکیلده ایشله‌نر: یازدیز، یازساز ...

   یازى دیلیمیزده بو "ز" حرفیندن قاباق دؤرد چئشیدلى "نى (ni)، نێ (nı)، نو (nu)، نۆ (nü)" شکیلچی‌لرى ده آرتیریلار: یاز + دى + نى + ز = یازدینیز.

ب) فعلین امرینده، کؤک سس‌سیزله بیتسه، بیتیشن شخص عوضلیگى دؤرد چئشیدلى "ین (in)، ێن (ın)، ون (un)، ۆن (ün)" و یا دؤرد چئشیدلى "یز (iz)، ێز (ız)، وز (uz)، ۆز (üz)" اولار: قاچین/قاچیز/، وورون/ ووروز/.

   هر ایکیسى بیرلیکده ده ایشله‌نر: گؤرونوز. اگر فعلین کؤکو سسلى ایله قورتارسا، ایکى سسلینى بیرى-بیریندن آییرماق اۆچۆن،  یوخاریداکى شکیلچی‌لردن اؤنجه "ى" سس‌سیزى ده آرتیریلار: قورو + ى + ون = قورویون.

ج) فعلین نقلى کئچمیش، ایندیکى، قطعى و غیر قطعى گله‌جک زامانلاریندا، هابئله لازیم (یازاسی)، التزام- آرزى (گرک یازام) و واجیب (یازمالى) شکیل‌لرینده دؤرد چئشیدلى "سیز (siz)، سێز (sız)، سوز (suz)، سۆز (süz)" و یا "سینیز (siniz)، سێنێز (sınız)، سونوز (sunuz)، سۆنۆز (sünüz)" شکیلچی‌لرى ایشله‌نر:

1. نقلى کئچمیش: گؤرموشسوز (گؤرموشسونوز)

2. ایندیکى زامان: قازیرسیز (قازیرسینیز)

3. قطعى گله‌جک زامان: قازاجاقسیز (قازاجاقسینیز)

4. غیر قطعى گله‌جک زامان: اولارسیز (اولارسینیز)

5. لازیم شکیل: گله‌سی‌سیز (گله‌سی‌سینیز)

6. التزام- آرزى شکلى: گرک قازاسیز (گرک قازاسی‌نیز)

7. واجیب شکیل: گلمه‌لی‌سیز (گلمه‌لى‌سینیز)