سس-صرف
بو دوشرگه‌ده آذربایجان تورکجه‌سی‌نین سس-صرفی یاییملاناجاق‌دیر.سس-صرف
بو دوشرگه‌ده آذربایجان تورکجه‌سی‌نین سس-صرفی یاییملاناجاق‌دیر.
سَکسَن‌دوققوزونجو درس
فعل (18)
گله‌جک زامان:
بو فعل ایشین گله‌جکده باش وئره‌جه‌یینى بیلدیریر. گله‌جک زامانین ایکى شکلى وار:
الف) قطعى گله‌جک زامان:
بو شکیل ایشین حتما گله‌جکده باش وئره‌جه‌یینى بیلدیریر. اونون شکیلچی‌لرى "آجاق - أجک"دن عیبارت دیر: آلاجاقسان، آلاجاقدیر، ...
اۆچۆنجۆ شخص‌لرده ایکى چئشیدلى "دیر" شکیلچی‌سی ده آرتیریلا بیلر. فعلین کؤکو سسلی‌له بیتنده "ى" حرفى آرتیریلار.
بو شکیلچی‌لردن سونرا، سسلى ایله باشلانان شکیلچى گلسه، سس بؤلومونده گؤردویونوز کیمى "ق" حرفلرى "غ" و "ک" حرفلرى "گ-ى" حرفلریندن بیرینه چئوریلر: آلاجاغام، گؤره‌جه‌یم(گؤره‌جه‌گم)، ...
گله‌جک زامانین اینکار علامتى "ما-مه" دیر کى، واسیطه‌سیز کؤکه قوشولار. بو حالدا ایکى سسلى یان- یانا گلیر و اونلارى بیرى- بیریندن آییرماق اۆچۆن بیر "ى" سسلیسى اونلارین آراسیندا گلر: آل+ما+ی+اجاغ+ام=آلمایاجاغام ...
* قطعى گله‌جک زامانین صرفى:
* تصدیق:
اؤیره‌نه‌جه‌یم، اؤیره‌نه‌جکسن، اؤیره‌نه‌جک (اؤیره‌نه‌جکدیر)، اؤیره‌نه‌جه‌ییک، اؤیره‌نه‌جک‌سیز (اؤیره‌نه‌جک‌سنیز)، اؤیره‌نه‌جکلر (اؤیره‌نه‌جکلردیر)
* اینکار:
اؤیره‌نمه‌یه‌جه‌یم، اؤیره‌نمه‌یه‌جکسن، اؤیره‌نمه‌یه‌جک (اؤیره‌نمه‌یه‌جکدیر)، اؤیره‌نمه‌یه‌جه‌ییک، اؤیره‌نمه‌یه‌جک‌سیز
اؤیره‌نمه‌یه‌جکلر (اؤیره‌نمه‌یه‌جک‌لردیر)
ب) غیر قطعى گله‌جک زامان(تیکرار بیلدیرن حالت):
بو فعل‌لر ایشین یاخین گله‌جکده غیر قطعى شکیلده باش وئره‌جه‌یینى بیلدیریر و علامتى "آر، أر" دیر، اینکار علامتى ده یالنیز "م" اولار: یازارام، گئتمه‌رم. اینکار فورماسیندا بعضا بو شکیلچی‌لر (آر-ار) "ز" حرفینه چئوریلر: آچمازلار، آچمازسان ...
حتى بعضا "ز" حرفى دۆشۆر: آچماسان. فعلین کؤکو سسلى ایله بیتنده "ى" سس‌سیزى ده آرتیریلار: اوخویارام. بو شکیلچی‌لرله ایشله‌نن بۆتۆن زامانلاردا باش وئره‌جه‌یینى ده بیلدیرر. بوندا اونلارا "گئنیش زامان" دئییلیر. مثلا "اکینچى بوغدا اکر" جۆمله‌سینده "اکر" فعلى گؤرسه‌دیر کى، اکینچى هم کئچمیشده، هم ایندى، هم ده گله‌جکده بوغدا اکر.
تیکرار حالتین(غیر قطعی گله‌جک زامانین) صرفى:
* تصدیق:
آلارام، آلارسان، آلار، آلاریق، آلارسیز(نیز)، آلارلار
*اینکار:
آلمارام، آلماسان (آلمازسان)، آلماز، آلماریق، آلماسیز(آلمانیز) /آلمازسیز(آلمازسینیز)/، آلمازلار