عوضلیکلر (13)
5. تعیین عوضلیکلرى
بیرینجی، ایکینجی و اۆچۆنجۆ شخص تک، هابئله ایسیملردن سونرا "اؤز" عوضلیگینین ایشلهنمهسینده بو خصوصیت واردیرکى، بیرینجى شخص تکده، ایسیمین سونوندا شخص سونلوغو "یم"-نا گؤره "اؤز"ۆ ایشلتمهیه ائحتیاج اولمور. مثلا "من کیتابیمى اوخودوم" جۆملهسینى "من اؤز کیتابیمى اوخودوم" شکلینده دئییب یازماغا ائحتیاج یوخدور. آنجاق "سن کیتابینى اوخودون"، "او کیتابینى اوخودو"، "حسن کیتابینى اوخودو" جۆملهلرینده "اؤز" عوضلیگى لازیمدیر، اونا گؤره کى اونلارین شخصلرى آیدین دئییل.
دئییلمهلیدیر کى بو وضعیت یازى دیل نورماللارى ایله دیر. تبریز لهجهسینده ایکینجى شخصده "اؤز" سؤزۆنه ائحتیاج اولمور: سن کیتابیوى اوخودون. دئمک نیسبت شکیلچیسی قبول ائتمهین "اؤز" تعیین عوضلیگى هئچ بیر ایسمى دَییشه بیلمز و یالنیز فاعیل (سوبیکت) ایله مفعولون (اوبیکت) ایلگیسینى بیلدیریر.
"بۆتۆن، هر، عئینى، فیلان" عوضلیکلرى ده دییشیلمز و اونلاردان سونرا گلن ایسیملرى تعیین ائدر.
"هر" سؤزۆ "کس، بیر، بیرى" سؤزلریله ایشلهنیب، غیرمۆعین عوضلیکلر یارادار: هرکس، هر بیر، هر بیرى.
"اؤز" و "هر بیرى"دن باشقا بو عوضلیکلردن سونرا گلن ایسیملر آدلیق حالدا دا اولا بیلر.