عوضلیکلر (3)
1. شخص عوضلیکلرى
ب) قاییدیش شخص عوضلیکلرى: دیلیمیزده ائله عوضلیکلر ده واردیر کى، اونلارین مضمونو شخصین اؤزۆنه قاییدیر. بونلارا قاییدیش عوضلیکلرى دئییلیر. بو عوضلیکلر ایکى جۆردۆر:
الف) "اؤز" سؤزۆ ایله نیسبت شکیلچیلرینده عمله گلنلر کى بونلاردیر: اؤزۆم، اؤزۆن اؤزۆ، اؤزۆمۆز، اؤزۆنۆز (اؤزۆز)، اؤزلرى.
بونلارین هر بیریسى ایسیم کیمى حاللانار: اؤزۆم، اؤزۆمۆن، اؤزۆمه، اؤزۆمۆ، اؤزۆمده، اؤزۆمدن.
بو عوضلیکلر عادتا شخص عوضلیکلریله بیرلیکده ایشلهنر: من اؤزۆم، سن اؤزۆن، او اؤزۆ، بیز اؤزۆمۆز، سیز اؤزۆنۆز، اونلار اؤزلرى.
بو قاییدیش شخص عوضلیکلرى ایسیملر کیمى حاللانیر:
*آدلیق حال: اؤزۆم، اؤزۆن، اؤزۆ، اؤزۆمۆز، اؤزۆنۆز، اؤزلرى.
*یییهلیک حال: اؤزۆمۆن، اؤزۆوۆن، اؤزۆنۆن، اؤزۆمۆزۆن، اؤزۆنۆزۆن (اؤزۆزۆن)، اؤزلرینین.
*یؤنلۆک حال: اؤزۆمه، اؤزۆوه، اؤزۆنه، اؤزۆمۆزه، اؤزۆنۆزه، اؤزلرینه.
*تأثیرلیک حال: اؤزۆمۆ، اؤزۆوو، اؤزۆنو، اؤزۆمۆزۆ، اؤزۆنۆزۆ، اؤزلرینى.
*یئرلیک حال: اؤزۆمده، اؤزۆنده، اؤزۆنده، اؤزۆمۆزده، اؤزۆنۆزده، اؤزلرینده.
*چیخیشلیق حال: اؤزۆمدن، اؤزۆندن، اؤزۆندن، اؤزۆمۆزدن، اؤزۆنۆزدن، اؤزلریندن.
بعضا قاییدیش شخص اؤزلرى اساس شخص عوضلیکلریله بیرلیکده ایشلهنر و جۆملهنین مۆرکب تاماملیغى اولار. بو حالدا شخص عوضلیگى یییهلیک حالدا، اؤز قاییدیش عوضلیگى ایسه نیسبت شکیلچیسی آلیب، سونرا آدلیق حالدان باشقا اوبیرى حاللارین بیرینده اولار: او بو سؤزۆ منیم اؤزۆمه دئدى.
بعضا اؤز قاییدیش عوضلیگى نیسبت شکیلچیسی اؤزۆ وَ ده باغلاییجیسیله مۆرکب تابعلى جۆملهلرده باغلاییجى اولور. بو حالدا بو عوضلیک شخص بیلدیرمز: بوردان چیخ گئت، اؤزۆ ده همیشهلیک گئت.
بو عوضلیکلر آدلیق حالدا ایشلهننده جۆملهنین مۆبتداسى اولور: سن اؤزۆن دانیش.
آنجاق باشقا حاللاردا تاماملیق و خبر اولور: او منیم اؤزۆمه دئدى. کیتاب اؤزۆمۆندۆر.
بو قاییدیش شخص عوضلیکلرى یییهلیک و یئرلیک حالدا؛ کى(4) شکیلچیلریله ده ایشلهنیب عئینى معنانى وئرر: منیم اؤزۆمۆنکۆ، سیزین اؤزۆنۆزۆنکۆ، منیم اؤزۆمده کى، ... بو حالدا بو عوضلیک هم جمع، هم ده حال علامتى قبول ائدر: منیم اؤزۆمۆنکوندن، ...