اوتوزآلتینجى درس

"حال شکیلچی‌لرینین مۆختلیف معنالی سؤز یاراتماسى (6)"

5. یئرلیک حال:

   حالین صرفى علامتى"دا-ده" دیر. بو حالدا ایشله‌نن ایسیم فعللرین ایجرا اولدوغو یئرى و یا اشیانین اولدوغو یئرى بیلدیریر. بو حالداکى ایسیم‌لر فعلین ایجرا اولدوغو یئرى بیلدیرسه، غیرمۆستقیم تاماملیق اولار: ایشچیلر باغدا ایشله‌ییرلر. (یئر ظرفى)، بو شعرى کیتابدا اوخودوم. (تاماملیق)

   بو حالدا اولان ایسیم هم فعلى، هم ده ایسمى جۆمله‌لرده ایشلنه بیلر: حسن مکتبده مۆعلیم‌دیر. (ایسمى). حسن مکتبده چالیشیر. (فعلى).

بو حالین دا صرفى علامتى همیشه حال علامتى کیمى ایشلنمز. بو شکیلچی‌لر مۆختلیف نیطق حیصه‌لریله آشاغیداکى وظیفه‌لرى داشییا بیلر:

1. حال شکیلچی‌سی اولدوغو زامان یا تاماملیق، یا دا یئر ظرفى یارادیر. (یوخاریدا گؤردۆک)

2. زامانى معنالى ایسیم‌لرله، زامان ظرفى یارادیر: آیدا، ایلده، هفته ده، گۆنده.

3. "لیق 4" شکیلچی‌سی ایله دۆزه‌لمیش ایسیم‌لرله زامان ظرفى یارادار: جاوانلیقدا، اوشاقلیقدا، گلینلیکده.

4. قارانلیق، ایشیق کیمى سؤزلرله یئنه ده زامان ظرفى یارادار: قارانلیقدا، ایشیقدا.

5. "او" عوضلیگى ایله، یئنه ده زامان ظرفى یارادار: اوندا او مۆعلیم ایدى.

6. سایلارلا خصوصى ظرفلر یارادار: بیرلیکده، آزلیقدا، اۆچلۆکده.

7. بعضى سؤزلردن هم نیسبت شکیلچی‌لر ایله بیرلیکده، هم ده اونلارسیز یئر ظرفلرى یارادار: آلتیندا، ایچینده، اۆزده، ظاهیرده